บทความนี้มีความมุ่งหมายที่จะนำเสนอองค์ความรู้เกี่ยวกับกลุ่มอาการลองโควิด-19 และบทบาทของพยาบาลชุมชนในการจัดการกลุ่มอาการลองโควิด-19 ที่เป็นกลุ่มอาการภายหลังการป่วยด้วยโรคโควิด-19 ซึ่งเป็นโรคติดเชื้ออุบัติใหม่ที่มีการแพร่ระบาดเป็นวงกว้างมีสาเหตุมาจากไวรัสโคโรน่า พบครั้งแรกในเมืองอู่ฮั่น มณฑลหูเป่ย์ ประเทศจีน เชื้อไวรัสโคโรน่าสามารถแพร่กระจายจากคนสู่คนได้ โดยผ่านละอองฝอยขนาดเล็ก (aerosol) ส่งผลให้เกิดการติดเชื้อเป็นวงกว้าง มีผู้ติดเชื้อและเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก ในช่วงปี พ.ศ. 2562-2565 การแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศไทย แบ่งการระบาดได้ 5 ระลอก ตามสายพันธุ์ของไวรัสโคโรน่าในแต่ละช่วง ทั้งนี้อาการและอาการแสดงในแต่ละสายพันธุ์มีความคล้ายคลึงและแตกต่างกัน ซึ่งผู้ติดเชื้อโควิด-19 มักจะมีอาการผิดปกติหรือภาวะแทรกซ้อนภายหลังการป่วยเป็นโควิด-19 (Long COVID) เป็นอาการที่เกิดขึ้นภายหลังการรักษาอาการติดเชื้อโควิด-19 หายแล้ว ภาวะ Long COVID แสดงถึงการคงอยู่ของอาการหลายสัปดาห์หรือหลายเดือนหลังการติดเชื้อโควิด-19 ครั้งแรก โดยจะมีอาการผิดปกติที่ยังคงอยู่ต่อเนื่องหรือเป็นอาการที่เกิดขึ้นใหม่ภายหลังจากการติดเชื้อโควิด-19 นานกว่า 4 สัปดาห์ ซึ่งอาการดังกล่าวสามารถพบได้ในหลายระบบของร่างกายื โดยจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ได้แก่ กลุ่มอาการระบบทางเดินหายใจ กลุ่มอาการทางสุขภาพจิต กลุ่มอาการทางระบบประสาท กลุ่มอาการทั่วไปของร่างกาย กลุ่มอาการระบบหัวใจและหลอดเลือด และกลุ่มอาการทางผิวหนัง อาการหลงเหลือหลังการติดเชื้อโควิด-19 อาจส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม จิตวิญญาณ และเศรษฐกิจซึ่งควรได้รับการให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะจากพยาบาลชุมชนอย่างถูกต้องเหมาะสม

            พยาบาลชุมชนมีบทบาทสำคัญในการค้นหา เฝ้าระวังและควบคุมการแพร่ระบาดของโควิด-19 อันเป็นมาตรการสำคัญในการควบคุมโรคและพยาบาลชุมชนยังมีบทบาทในการเข้าถึงการให้บริการสาธารณสุข เพื่อการส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันการเจ็บป่วยที่เกิดจากการติดเชื้อโควิด-19 โดยการใช้กระบวนการพยาบาลในการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันการเจ็บป่วย การรักษาโรค และการฟื้นฟูสุขภาพ ซึ่งพยาบาลชุมชนมีบทบาทสำคัญในการป้องกันและฟื้นฟูอาการลองโควิด-19 การให้คำปรึกษาแนะนำแก่ประชาชนในชุมชน เพื่อให้ประชาชนสามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ