ชื่อบทความภาษาไทย	นักเดินทาง พ่อค้า และชาวต่างชาติ ที่ปรากฎในงานประติมากรรมปูนปั้นหน้าตาคน สมัยทวารวดี ที่พบในจังหวัดนครปฐม
ชื่อบทความภาษาอังกฤษ (Title)	Travelers, Merchants, and Foreigners Appeared in Facial Stucco Sculptures in Dvaravati Humans in Nakhon Pathom Province
ชื่อผู้เขียนภาษาไทย (Authors TH)	ผศ.ดร.สุพิชฌาย์ จินดาวัฒนภูมิ ,
ชื่อผู้เขียนภาษาอังกฤษ (Authors EN)	SUPITCHAR JINDAWATTANAPHUM ,
บทคัดย่อภาษาไทย	เมืองโบราณนครปฐม ที่เดิมเรียกว่านครพระกฤษณ์ เป็นเมืองโบราณที่มีผังเมืองขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาเมืองโบราณสมัยทวารวดี เป็นเมืองท่าสำคัญทีตั้งอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตก ระหว่างแม่น้ำแม่กลองและแม่น้ำท่าจีน มีการค้นพบหลักฐานโบราณวัตถุในสมัยทวารวดีเป็นจำนวนมาก แสดงให้เห็นถึงพัฒนาการความเจริญของเมืองนครปฐมโบราณ ที่มีปัจจัยสำคัญมาจากสภาพภูมิศาสตร์และตำแหน่งที่ตั้งของเมือง ที่มีการพัฒนากลายเป็นนครรัฐขนาดใหญ่นับตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 12 เป็นต้นมา นครปฐมโบราณเป็นเมืองท่าที่มีเส้นทางคมนาคมทางน้ำที่สามารถติดต่อสัมพันธ์กับชุมชนพื้นที่ภายใน เช่น ชุมชนกำแพงแสน ชุมชนพงตึก และชุมชนคูบัว มีการติดต่อกับชุมชนภายนอกทางทะเล ที่มีพื้นที่ไม่ห่างจากชายฝั่งทะเลมากนัก ประกอบกับมีเส้นทางน้ำที่เรือสินค้าสามารถเดินเรือจากอ่าวไทย ผ่านปากน้ำเข้ามาจนถึงในบริเวณเมืองนครปฐมโบราณได้ มีหลักฐานการค้นพบซากเรือพนมสุรินทร์ ที่บริเวณบ่อกุ้ง ตำบลพันท้ายนรสิงห์ จังหวัดสมุทรสาคร ซึ่งห่างจากชายฝั่งทะเลประมาณ 8 กิโลเมตร ดังนั้นจึงอยู่ไม่ไกลจากเมืองนครปฐมโบราณมากนัก เรือดังกล่าวเป็นเรืออาหรับที่บรรทุกสินค้า เช่น งาช้าง ลูกหมาก มะพร้าว เมล็ดข้าว เขากวาง และเครื่องลายครามราชวงศ์ถัง สามารถสันนิษฐานได้ว่าเป็นเรือที่เข้ามาค้าขาย ซึ่งสอดคล้องกับการค้นพบโบราณวัตถุในจังหวัดนครปฐม เช่น ลูกปัด เหรียญโบราณ และเครื่องลายครามสมัยราชวงศ์ถัง หลักฐานดังกล่าวสามารถยืนยันถึงการติดต่อทางการค้าของนครปฐมกับดินแดนตะวันออกกลาง อินเดีย และจีน และจากการศึกษาโบราณวัตถุประเภทประติมากรรมปูนปั้นรูปใบหน้าคนสมัยทวารวดี ที่สร้างขึ้นเพื่อใช้ประดับศาสนสถานสมัยทวารวดี ที่ค้นพบเป็นจำนวนมากตามโบราณสถานในจังหวัดนครปฐม เช่น วัดพระประโทณเจดีย์ เจดีย์จุลประโทณ และวัดพระปฐมเจดีย์ พบว่าประติมากรรมรูปใบหน้าบุคคลดังกล่าว มีลักษณะใบหน้าที่แตกต่างจากคนพื้นเมือง ซึ่งสามารถสังเกตุได้จากรูปลักษณ์ของใบหน้า การโพกผ้า และการใช้เครื่องประดับตกแต่งใบหน้าที่แตกต่างไปจากคนพื้นเมืองทวารวดี จากหลักฐานดังกล่าวนี้เอง นับเป็นหลักฐานที่แสดงให้เห็นถึงการเดินทางเข้ามาของนักเดินทาง พ่อค้า และชาวต่างชาติ ที่เข้ามาแสวงหาโชค และการค้า ณ.เมืองท่านครปฐมโบราณในสมัยทวารวดีนั่นเอง
คำสำคัญภาษาไทย	นักเดินทาง, พ่อค้า, ชาวต่างชาติ, ประติมากรรมปูนปั้นหน้าตาคนสมัยทวารวดี, จังหวัดนครปฐม
Abstract	Nakhon Pathom ancient city, originally called ‘Nakhon Phra Krit,’was an ancient city which has the largest city plan of all ancient cities in Dvaravati era. It was also a significant port situated in the western of Chao Praya river, between Mae Klong river and Tha Chin river. It was also discovered a great number of the antique evidences. This also showed the evolution of the growth in Nakhon Pathom ancient city, the city of significant geographical landmarks and locations of the city, developed to be a large city since 12th B.E. century. This ancient city was a port city which had marine transportation connecting between local communities such as Kamphaeng Saen Community, Phongtuk Community, and Khubua Community and out-of- the sea communities which were not distant from coastlines. Furthermore, there also were river pathways shipping from the Gulf of Thailand from Pak Nam to Nakhon Pathom ancient city. There was a discovery of Phanom Surin shipwreck, around Shrimp pond, Phanthainorasing, Samut Sakhon province. It was located far from the coastline around 8 kilometers, not far from Nakhon Pathom ancient city. Shipwreck was an ancient Arab boat shipping any goods such as ivories, betel fruits, coconuts, rice seeds, antlers, and Tang dynasty porcelains. It could be assumed that it was a ship of merchants which was consistent with the discovery of antique evidences in Nakhon Pathom province such as beads, ancient coins, seals, and Tang dynasty porcelains. These evidences could ascertain the contact of merchants between this city and the Middle East, India, and China. Furthermore, from the antique study in facial stucco sculptures of humans in Dvaravati era, these sculptures were created to decorate in any religious sites in Dvaravati era. A great number of these evidences in antiques in Nakhon Pathom province such as Wat Phra Pratho Chedi, Chulprathon Pagoda, and Wat Phra Pathom Chedi. It also showed that those facial stucco sculptures had various facial characteristics differed from local citizens, i.e. facial appearances, turbans, usage of facial embroideries, which were also different from the local Dvaravati citizens. Based on these evidences, it could reveal the travelling of travelers, merchants, and foreigners who focused on seeking fortunes, trading, and propagating their religions.
Keyword	Travelers, Merchants, Foreigners, Facial Stucco Sculptures of Dvaravati humans, Nakhon Pathom Province
กลุ่มของบทความ	การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมท้องถิ่น
รูปแบบการนำเสนอ	Oral
รูปแบบของบทความ	บทความวิชาการ
Publication date	8 - 9 กรกฎาคม 2564