บทความงานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 12 (มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม)
ระหว่างวันที่ 9 – 10 กรกฎาคม 2563 ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม


แสดงบทคัดย่อ
 ชื่อบทความภาษาไทย ความหลากหลายของพรรณพืชและภูมิปัญญาท้องถิ่นในการใช้ประโยชน์ด้านสมุนไพร พื้นที่ลำน้ำปะทาว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ
 ชื่อบทความภาษาอังกฤษ (Title) Biodiversity of Plant and Local knowledge to Useful in to Useful in Herbal Patao River ChaiyaPhum Province
 ชื่อผู้เขียนบทความ (Authors) อ.ดร.ภารณีย์ นิลกร, อ.ดร.วราวุฒิ มหามิตร , นางสาวคันธรส สุขกุล,
 บทคัดย่อภาษาไทย
ภูมิปัญญาท้องถิ่นบนความหลากหลายทางชีวภาพอันทรงคุณค่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพรที่อยู่ริมน้ำหรือบริเวณพื้นที่ที่มีพืชอยู่ใกล้ลำปะทาว ซึ่งใช้เป็นทั้งอาหารและยาตามวิถีการดำเนินชีวิตของคนไทยมาตั้งแต่อดีต ปัจจุบันภูมิปัญญาเริ่มสูญหายไปตามกาลเวลา งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสำรวจความหลากหลายของพรรณพืช และภูมิปัญญาท้องถิ่นการใช้ประโยชน์จากพืชในด้านยาสมุนไพร ในพื้นที่ลำน้ำปะทาว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ โดยกลุ่มประชากรหลักในการวิจัยประกอบด้วยปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้ทรงภูมิ หมอสมุนไพร ได้แก่ นายชัยวัฒน์ วงษ์ชู และนักวิจัยไทบ้าน จำนวน 9 คน และเยาวชนที่เข้าร่วมกิจกรรม จำนวน 30 คน การดำเนินการวิจัยได้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ(Qualitative Research) มีขั้นตอนดังนี้ 1) สำรวจ รวบรวม และศึกษาความหลากหลายของพรรณพืชในพื้นที่ลำน้ำประทาว โดยแบบสำรวจ ภาพถ่ายร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญในพื้นที่ (Key informant) 2) การศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นการใช้ประโยชน์จากพืชในด้านยาสมุนไพร ในพื้นที่ลำน้ำปะทาว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ จากปราชญ์ชาวบ้านหรือผู้ทรงภูมิ หมอสมุนไพรในชุมชน โดยใช้การสนทนากลุ่มย่อย (Focus Group Discussion) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา(Content Analysis)
               สามารถสรุปผลการวิจัยได้ ดังนี้ 1) ความหลากหลายทางชีวภาพทางด้านชนิดพรรณพืชในพื้นที่ลำน้ำปะทาว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ พบพรรณพืช 54 ชนิด 35 วงศ์ เป็นสมุนไพร 23 ชนิด จำแนกตามวิสัยพืช ได้แก่ ไม้พุ่ม 9 ชนิด ไม้ยืนต้น 24 ชนิด ไม้ล้มลุก 10 ชนิด ไม้เลื้อยหรือไม้เถา 11 ชนิด ซึ่งพรรณพืชที่พบมากที่สุดคือพืชตระกูลไผ่ 2) สำหรับภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพร โดยส่วนใหญ่ใช้เป็นส่วนผสมทางยาสมุนไพรตามตำรับยาพื้นบ้าน ซึ่งได้มีการนำเอาพืชสมุนไพรไปใช้ในการบำบัด รักษา บำรุงร่างกายในด้านต่างๆ และจากการถอดบทเรียนได้ตำรับยาสมุนไพร จำนวน 3 ตำรับ ได้แก่ ยาแก้โรคริดสีดวงทวารหนัก ยากระตุ้นน้ำนม และยาเสริมกำลังสำหรับผู้ชาย
 คำสำคัญภาษาไทย ภูมิปัญญาท้องถิ่น พรรณพืช ตำรับยาสมุนไพร
 Abstract
Local knowledge on valuable biodiversity Especially local knowledge on the use of medicinal plants along the waterfront or in areas with plants near Lamphao Town Which is used as both food and medicine according to the way of life of Thai people since the past Nowadays, wisdom has disappeared with time. The objective of this research is to explore the diversity of plant species. And local knowledge, utilization of plants in herbal medicine In the Pathao River area, Mueang District, Chaiyaphum Province The main population of the research consists of sages, villagers or herbalists who are Mr. Chaiwat Wongchoo and Thai Ban Researcher of 9 people and 30 young people participated in the activity. Qualitative research was conducted as follows: 1) Survey, compile and study the diversity of plant species in the Pra Traw River by photograph survey. Together with in-depth interviews from key informants in the area. 2) Study of local wisdom, the utilization of plants in herbal medicine. In the Pathao River area, Mueang District, Chaiyaphum Province From a folk philosopher or a landscape Herbal healers in the community By using focus group discussions, data analysis using content analysis
            The results of the research can be summarized as follows: 1) Biodiversity in plant species in Pathao River, Muang District, Chaiyaphum Province. Found 54 species, 35 family species, 23 species of herbs classified by plant characteristics, including 9 species of shrub, perennial plant 24 10 species of herbaceous plants, ivy or 11 species of vine, the most common plant species are bamboo. 2) For the utilization of herbs. Most of them are used as herbal ingredients in accordance with traditional medicine. Which has brought herbs to use in the treatment of various aspects of body maintenance And from taking off the lessons, there are 3 herbal formulas, which are cure hemorrhoids. Milk stimulant And male enhancement pills.
 
 Keyword local knowledge, plant species, herbal medicine
 กลุ่มของบทความ สาขาการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรมท้องถิ่น
 รูปแบบการนำเสนอ Oral
 รูปแบบของบทความ บทความวิจัย
Publication date 9 - 10 กรกฎาคม 2563